توبه و مغفرت (قرآن)از آثار توبه که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «مغفرت» است. ۱ - زمینه‌ساز مغفرتتوبه، زمينه‌ساز برخوردارى از آمرزش الهی: ۱. «الَّا الَّذينَ تابوا مِن‌بَعدِ ذلِكَ واصلَحوا فَانَّ اللَّهَ غَفورٌ ...؛مگر کسانی که پس از آن، توبه کنند و اصلاح نمایند؛ (و در مقام جبران گناهان گذشته برآیند، که توبه آنها پذیرفته خواهد شد؛) زیرا خداوند، آمرزنده است....» ۲. «الَّا الَّذينَ تابوا مِن قَبلِ ان تَقدِروا عَلَيهِم فَاعلَموا انَّ اللَّهَ غَفورٌ ...؛مگر آنها که پیش از دست یافتن شما بر آنان، توبه کنند؛ پس بدانید (خدا توبه آنها را می‌پذیرد؛) خداوند آمرزنده است....» ۳. «فَمَن تابَ مِن بَعدِ ظُلمِهِ واصلَحَ ... انَّ اللَّهَ غَفورٌ ... • الَم تَعلَم انَّ اللَّهَ لَهُ مُلكُ السَّموتِ والارضِ يُعَذّبُ مَن يَشاءُ ويَغفِرُ لِمَن يَشاءُ واللَّهُ عَلى كُلّ شَى‌ءٍ قَدير؛اما آن کس که پس از ستم کردن، توبه و جبران نماید، ... خداوند، آمرزنده است. ... آیا نمی‌دانی که حکومت و فرمانروائی آسمان‌ها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، کیفر می‌کند؛ و هر کس را بخواهد و شایسته بداند، می‌بخشد؛ و خداوند بر هر چیزی قادر است.» ۴. «افَلا يَتوبونَ الَى اللَّهِ ... واللَّهُ غَفورٌ ...؛آیا به سوی خدا بازنمی‌گردند، ... (در حالی که) خداوند آمرزنده است....» ۵. «... انّهُ مَن عَمِلَ مِنكُم سوءًا بِجَهلَةٍ ثُمَّ تابَ مِن بَعدِهِ واصلَحَ فَانَّهُ غَفورٌ ...؛... هر کس از شما کار بدی از روی نادانی کند، سپس توبه و اصلاح (و جبران) نماید، (مشمول رحمت خدا می‌شود چرا که) او آمرزنده است....» ۶. «والَّذينَ عَمِلُوا السَّيّاتِ ثُمَّ تابوا مِن بَعدِها وءامَنوا انَّ رَبَّكَ مِن بَعدِها لَغَفورٌ ...؛و آنها که گناه کردند، و بعد از آن توبه نمودند و ایمان آوردند، (امید عفو او را دارند؛ زیرا) پروردگار تو، در پی این کار، آمرزنده است....» ۷. «فَاذَا انسَلَخَ الاشهُرُ الحُرُمُ فَاقتُلوا المُشرِكينَ حَيثُ وجَدتُموهُم وخُذوهُم واحصُروهُم واقعُدوا لَهُم كُلَّ مَرصَدٍ فَان تَابوا واقَاموا الصَّلوةَ وءاتَوُا الزَّكوةَ فَخَلّوا سَبيلَهُم انَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛(امّا) وقتی ماه‌های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر جا یافتید به قتل برسانید؛ و آنها را اسیر سازید؛ و محاصره کنید؛ و در هر کمینگاه، بر سر راه آنها بنشینید! هرگاه توبه کنند، و نماز را برپا دارند، و زکات را بپردازند، آنها را رها سازید؛ زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است!» ۸. «ثُمَّ يَتوبُ اللَّهُ مِن بَعدِ ذلِكَ عَلى مَن يَشاءُ واللَّهُ غَفورٌ رَحيم؛سپس خداوند -بعد از آن- توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می‌پذیرد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است.» ۹. «وءاخَرونَ اعتَرَفوا بِذُنوبِهِم خَلَطوا عَمَلًا صلِحًا وءاخَرَ سَيّئًا عَسَى اللَّهُ ان يَتوبَ عَلَيهِم انَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛و گروهی دیگر، به گناهان خود اعتراف کردند؛ و کار خوب و بد را به هم آمیختند؛ امید می‌رود که خداوند توبه آنها را بپذیرد؛ به یقین، خداوند آمرزنده و مهربان است!» ۱۰. «ثُمَّ انَّ رَبَّكَ لِلَّذينَ عَمِلوا السّوءَ بِجَهلَةٍ ثُمَّ تابوا مِن بَعدِ ذلِكَ واصلَحوا انَّ رَبَّكَ مِن بَعدِها لَغَفورٌ ...؛امّا پروردگارت نسبت به آنها که از روی جهالت، بدی کرده‌اند، سپس توبه کرده و در مقام جبران برآمده‌اند، پروردگارت بعد از آن آمرزنده است....» ۱۱. «وانّى لَغَفّارٌ لِمَن تابَ ...؛و من می‌آمرزم هر که را توبه کند....» ۱۲. «الَّا الَّذينَ تابوا مِن بَعدِ ذلِكَ واصلَحوا فَانَّ اللَّهَ غَفورٌ ...؛مگر کسانی که بعد از آن توبه کنند و جبران نمایند (که خداوند آنها را می‌بخشد) زیرا خداوند آمرزنده است....» ۱۳. «الّا مَن تابَ وءامَنَ وعَمِلَ عَمَلًا صلِحًا ... وكانَ اللَّهُ غَفورًا ...؛مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می‌کند؛ و خداوند همواره آمرزنده بوده است!....» ۱۴. «الّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسنًا بَعدَ سوءٍ فَانّى غَفورٌ ...؛مگر کسی که ستم کند؛ سپس بدی را به نیکی تبدیل نماید، که (توبه او را می‌پذیرم، و) من غفورم....» «بدل حسنا» یعنی تبدیل به توبه کند. ۱۵. «... فَاغفِرلِلَّذينَ تابوا واتَّبَعوا سَبيلَكَ ...؛... پس کسانی را که توبه کرده و راه تو را پیروی می‌کنند بیامرز....» ۲ - عناوین مرتبطآثار توبه (قرآن). ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آثار توبه (مغفرت)». |